الف) شناسنامه جنگل :

 1- وجه تسمیه جنگل دشت :

جنگل در گذشته پوشیده از انبوه درختان و درختچه هائی از قبیل گز،گون،کاهوی وحشی بوده و گله های آهوو سایر جانوران وحشی در طبیعت منطقه زیست می کرده اند و حتی برخی از صاحبنظران وجود باغهای وسیع پسته را در این منطقه روایت کرده اند که بر اثر سیلابهای کال سالار و شصت دره وخشکسالیهای پی در پی نابود شده است و نسل حیات وحش منقرض شده است . از پوشش گیا هی انبوه و جنگلی جز درختان پراکنده از گونه های مختلف چیزی بر جای نمانده است . بطوریکه برای هر بیننده ای «جنگل » اسمی بی مسمی می نماید.

 2- شرایط منطقه ای:

از نظر تقسیمات کشوری بخش جنگل از توابع شهرستان رشتخوار می با شد که در جنوب تربت حیدریه و جنوب غربی شهر ستان رشتخوار در 34 درجه 42 عرض جغرافیایی و 59 درجه 13 طول جغرافیایی در ارتفاع 904 متر از سطح دریا قرار گرفته است .

 3- وسعت :

 بخش جنگل تا حدود 937/2635 کیلو متر مربع وسعت دارد و دارای 18 روستا است که شامل دهستانهای جنگل و شهبه می گردد . قبل از شهرداری جنگل صد در صد مردم این بخش بنا بردیگر گفته ها در بنجاقهای قدیم نام این شهر ثبت است که در ده فرسنگی پایین ولایت (محولات) واقع شده است .(نقل از شهاب تربتی ،عبدالسلام ،اندیشه شهاب ،به کوشش و تنظیم دکتر علی اکبر شهابی تربتی ، مشهد ، نشر زوار 15 ، 1357)

در گذر تاریخ

درباره تاریخ بخش جنگل اطلاع دقیق و مستندی در دست نیست اما شاید بتوان به استناد نقشه زیر که نشان میدهد در سالهای (1124-1090 م )(518-483ه-ق ) جنگل یکی ار شهر های مهم اسما عیلیه در خراسان بوده بنای آنرا از قرن چهارم هجری قمری تخمین زد هر چند که از روی خرابه های باقیمانده از قلعه قدیمی می توان بنای آنرا از اوایل قرن یازدهم هجری قمری تخمین زد. شواهد تاریخی نشان می دهد که مرکز این بخش یعنی روستای جنگل در زمان افغانها و ازبکها که به ایران حمله کرده اند وجود داشته است ، چنانکه در کتاب جغرافیای ولایت زاوه (تربت حیدریه ) می خوانیم << فقط چهار پنج سال بعد این نامه (نامه سید محمد خان ظهیر الدوله افغانی به امیر کبیر ) یعنی حدود سال 1262 هجری قمری پهار صد سوار غارتگر به بیر جند و سیصد سوار دیگر به روستای ـ«جنگل» تربت حیدریه گسیل می دارد . لازم بذکر است که در سال 1841 میلادی فوربس (forbes) جهانگرد خارجی از مسیر کا ل سالار به گنا باد رفته و در مشاهدات خود چنین می نویسد :« فاضلمند روستایی است در جنوب تربت حیدریه ، این آبادی حدود 40 خانوار جمعیت دارد و دارای دو رشته کانال آبرسانی دست ساز شور آب است .اراضی وسیعی در اطراف ان زیر کشت است . سا کنان اصلی آن ، چادر نشین اند که در کنار عده ای کشاورز قزلباش زندگی می کنند . در اینجا یک گروه 60 نفری از سواران تیموری برای مقابله با دسته های مهاجم ترکمن مروی مستقرند. جهانگرد دیگری به نام واتسون در سال 1906 میلادی در سفر به این منطقه می نویسد : جنگل روستایی است در بلوک نربت حیدریه تلفظ صحیح آن جونگل(jungal) است با حدود 250 واحد مسکونی در فاصله 35 مایلی (3/56 کیلومتری ) و 40 یا 42 مایلی (97/65 کیلومتری ) جنوب تربت از طریق جاده این آبادی به روی دشت وسیعی پوشیده از علف و بوته های کاشته شده قرار دارد . تامین آب کلاً از طریق باران انجام می گیرد که در چاههای سر پوشیده ذخیره می شود یک مخزن بزرگ آب داخل آبادی (حوض قلعه ) و تعدادی کوچکتر در اطراف ان احداث شده است . تا چند مایلی در اراضی دشت کشت شده است و تقریباً 1000 خروار در سالهای خوب و در سالهای بد 300 خروار محصول دارد. این روستا متعلق به معززالملک است که چند سال قبل آنرا از شاه خریداری کرد . در فاصله حدود 8 مایلی (87/12کیلومتری ) شمال شرقی آن ، بقایای بند ی با آب شور دیده می شود که بند شاه نام دارد. این بند سالها قبل تخریب شده است .اطراف رودخانه (کال سالار ) بهترین موقعیت را برای بلوچها دارد که در اوایل بهار در حدود 200 تا 300 تا از چادرهای آنان را در این نواحی می توان دید .این بلوچها بهترین نوع قالیچه های کوچ نشینها را در خراسان می با فند . دو روستای کوچک دیگر هم در این نزدیکی هست . صدر آباد یا بند ازبک و قلعه نو ، راه پشتی تربت به گناباد از میان این آبادی (جنگل) می گذرد دو نفر سوار در اینجا مستقر هستند .